مشفق کاشانی

از دانشنامه‌ی اسلامی

عباس کی‌منش معروف به «مشفق کاشانی» شاعر غزل سرای معاصر است. او معلم بود و مدت ۳۷ سال در آموزش و پرورش به‌کار مشغول بود. مشفق کاشانی ریاست هیأت مدیره انجمن شاعران ایران را به‌عهده داشت. از او شش مجموعه شعر و آثار متعددی در زمینه‌های مذهبی و ادبی و سیاسی غالبا با محوریت شعر و شاعری بر جای مانده است.

مشفق کاشانی

زندگی نامه

عباس کی‌منش سال ۱۳۰۴ در کاشان متولد شد. او پس از پایان تحصیلات مقدماتی راهی تهران شد و تحصیلات خود را تا دریافت فوق لیسانس در رشته‌ی حسابداری و بودجه ادامه داد و پس از فارق‌التحصیل شدن از دانشگاه تهران ۳۷ سال در آموزش و پرورش مشغول بود. وی از دوران کودکی استعدادش در شعر را به نمایش گذاشت و با راهنمایی‌های مادرش توانست جدی‌تر آن را دنبال کند و به مطالعه آثار شاعران بزرگ بپردازد. با گسترش فعالیت‌های شعری‌اش، تخلص «مشفق» را برای خود برگزید و به دلیل اصالت کاشانی‌اش با نام «مشفق کاشانی» در جامعه‌ی ادبی شناخته شد. از نکات قابل توجه در طول سال‌های شاعری مشفق، می‌توان به دوستی‌اش با سهراب سپهری اشاره کرد و در واقع می‌توان مشفق کاشانی را نخستین راهنمای شعری سهراب نامید.

آثار

گستره‌ی موضوعی اشعار مشفق کاشانی بسیار وسیع است و تجربه‌های موفقی در عرصه‌ی شعر ولایی، دفاع مقدس، انقلاب اسلامی و ملی و.. دارد. تاکنون شش مجموعه شعر با عناوین زیر از او منتشر شده است:

  • صلای غم یا تضمین ۱۲ بند محتشم کاشانی
  • خاطرات
  • سرود زندگی
  • شراب آفتاب
  • آذرخش
  • آیینه خیال

همچنین تعدادی از مقالات ادبی و تحقیقی و عرفانی او در برنامه‌های صدای جمهوری اسلامی ایران مورد استفاده قرار گرفته است و کتابهای زیر در زمینه‌های مذهبی و ادبی و سیاسی از او منتشر شده است:

  • نقشبندان غزل
  • مجموعه شعر انقلاب از شاعران معاصر
  • سه مجموعه شعر درباره‌ی دفاع مقدس از شاعران معاصر
  • مجموعه شعر شهید با همکاری استاد شاهرخی
  • محمد صلی الله علیه و آله و سلم در آیینه‌ی شعر فارسی
  • مدایح و مراثی درباره‌ی حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم با همکاری استاد شاهرخی
  • آیینه‌ی عصمت، مجموعه‌ی مدایح و مراثی درباره‌ی حضرت زهرا علیهاالسلام با همکاری استاد شاهرخی
  • قبله‌ی هشتم آیینه‌ی رجاء، مدایح و مراثی درباره‌ی حضرت رضا علیه‌السلام با همکاری استاد شاهرخی
  • آیینه‌ی جمال، مجموعه‌ی دوم مدایح و مراثی درباره‌ی حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم با همکاری استاد شاهرخی
  • دیوان صباحی بیدگلی با مقدمه و تصحیح شادروان پرتو بیضایی
  • خلوت انس
  • مجلد اول تذکره‌ی شعرای معاصر.

در مکتب عاشورا

مشفق کاشانی از جمله شاعرانی است که در مصیبت سید و سالار شهیدان، امام حسین علیه‌السلام اشعار پر سوز و گدازی دارد. هم اکنون ترجیع بندی در مرثیه‌ سیدالشهداء علیه‌السلام از او بجای مانده است. مشفق کاشانی در این ترجیع بند به استقبال ترجیع بند محتشم کاشانی رفته و از او پیروی نموده که بند اول آن چنین سروده شده است:

از موج فتنه چشم جهان غیرت یم است

وز تندباد حادثه پشت فلک خم است‌

صبح امید چون شب تاریک مظلم است

«باز این چه شورش است که در خلق عالم است»

«باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است»

هر جا نشان محنت و مردم به غم قرین

افکنده‌اند غلغله تا چرخ هفتمین‌

گردون فکنده بس گره از درد بر جبین

«باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین»

«بی‌نفخ صور خاسته تا عرش اعظم است»

از لوح سینه رفته چرا نقش آرزو

فریادها شکسته ز اندوه در گلو

خورشید برده سر به گریبان غم فرو

«این صبح تیره باز دمید از کجا کزو»

«کار جهان و خلق جهان جمله در هم است»

هر جا به گوش می‌رسد آوای انقلاب

خلقی به ماتمند و جهانی در اضطراب‌

جان در تلاطم آمده دل را نمانده تاب

«گویا طلوع می‌کند از مغرب آفتاب»

«کآشوب در تمامی ذرات عالم است»

روشن به راه دید چراغ امید نیست

کس را هوای شادی و گفت و شنید نیست‌

زین ابر تیره اختر شادی پدید نیست

«گر خوانمش قیامت دنیا بعید نیست»

«این رستخیز عام که نامش محرم است»

شوری به سر فتاده که جای مقال نیست

جز غم نصیب مردم شوریده حال نیست‌

باغ حیات را پس ازین اعتدال نیست

«در بارگاه قدس که جای ملال نیست»

«سرهای قدسیان همه بر زانوی غم است»

خلق جهان ز سوز نهان نوحه می‌کنند

از دست داده تاب و توان نوحه می‌کنند

هر جا ز دیده اشک فشان نوحه می‌کنند

«جن و ملک بر آدمیان نوحه می‌کنند»

«گویا عزای اشرف اولاد آدم است»

شاهی که افتخار بدو کرده عالمین

بابش علی و فاطمه را هست نور عین‌

از شرم روی او به حجابند نیرین

«خورشید آسمان و زمین نور مشرقین»

«پرورده‌ی کنار رسول خدا حسین علیه‌السلام»

منابع